Bâkî’den Bir Gazel (Ferman-ı aşk, baş eğmeziz)

Son Güncelleme 31.05.2019

Aruz kalıpları klasik ayrıma göre 5 daireden, 19 bahirden (bahr/behr) oluşur.
Aşağıdaki 6 beyitlik şiir:

Daire-i Müştebihe, Bahr-i Muzâri

mef’ūlü / fā’ilātü / mefā’ilü / fā’ilün

Fermān-ı aşka cān ile var inkıyādumuz
Hükm-i kazāya zerre kadar yok ‘inādumuz

Baş egmezüz edānīye dünyā-yı dūn içün
Allāhadur tevekkülümüz i’timādumuz

Biz müttekā-yi zer-keş-i cāha tayanmazuz
Hakkun kemāl-i lutfınadur istinādumuz

Zühd u salāha eylemezüz ilticā hele
Tutdı egerçi ‘ālem-i kevni fesādumuz

Meyden safā-yı bātın-ı humdur garaz hemān
Erbāb-ı zahir anlayamazlar murādumuz

Minnet Hudāya devlet-i dünyā fenā bulur
Bākī kalur sahīfe-i ‘ālemde adumuz

Bâkî (1526 – 1600)

Anlam:
Aşkın fermanına boyun eğmekliğimiz candan ve yürektendir.
Alın yazımıza karşı zerre kadar inadımız yoktur.

Şu alçak dünyanın geçici menfaatleri için aşağılık kimselere baş eğmeyiz.
Bu yolda bütün tevvekülümüz, güvenimiz Allah’adır.

Biz makam ile edinilmiş altın işlemeli yastıklara dayanmayız.
Bütün dayanağımız Allah’ın faziletli lütfunadır.

Hele sofuluk ve gözü kapalı dindarlığa asla sığınmayız.
Eğer ki fesadımız bütün varlık alemini tutmuş bile olsa!

Bizim içkiden anladığımız küpün içindeki safadadır.
Her şeyi, dış yüzüyle değerlendirip hüküm verenler, bizim maksadımızı anlayamazlar.

Allah’a binlerce şükürler olsun ki dünya devleti geçip gider
Bizim adımız alemin sayfasında bâkî kalır.

Kaynak
Sabahattin Küçük. (1994). Bâkî Dîvânı -Tenkitli basım-. ss. 161. Ankara: TDK Yayınları.